Chủ đề 3. Một số nền văn minh thế giới thời cổ - trung đại ( Chi tiết)
Khối lớp: Khối 10 Môn học: Lịch sử
Bài 7. Văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại

I. Thành tựu văn minh tiêu biểu

1. Chữ viết

- Cuối thế kỉ IV TCN: Người Hy Lạp tạo ra hệ thống 24 chữ cái. Người La Mã tiếp thu tạo thành hệ chữ La-tinh gồm 20 chữ cái và hoàn thiện thành 26 chữ, được dụng đến ngày nay.

2. Văn học

 - Thần thoại: Phong phú, giải thích các câu chuyện về các vị thần, vũ trụ, thế giới muôn loài, có nội dung gắn với cuộc sống con người.

- Thơ ca và văn xuôi: Lấy thần thoại làm chất liệu. Tập sử thi lớn nhất là I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me.

- Kịch: Phát triển, gồm 2 thể loại là bi kịchhài kịch.

3. Nghệ thuật

- Kiến trúc: Sáng tạo nhiều công trình kiến trúc như Nhà hát, sân vận động, đấu trường, đặc biệt là các đền và nơi thờ các vị thần: Pác-tê-nông, đền thờ thần Dớt…tại Hy Lạp, đền Pan-tê-ông, Khải hoàn môn Công-xtan-ti-nút tại La Mã…

- Điêu khắc: Các tác phẩm tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã như tượng nữ thần Mi-lô, tượng Lực sĩ ném đĩa, các bức phù điêu…

4. Thiên văn học, lịch pháp

- A-ri-xtác nêu thuyết Nhật tâm, Ê-ra-tô-xten tính được chu vi Trái Đất.

- Người Hy Lạp tạo ra lịch, người La Mã kế thừa và phát triển thành lịch Giu-li-an à Công lịch.

5. Khoa học tự nhiên

Được khái quát thành định luật, định lí, định đề. Có nhiều nhà khoa học nổi tiếng như: Pi-ta-go, Ơ-clit, Ác-si-mét. Trong y học có Hi-pô-crát được mệnh danh là “cha đẻ của y học phương Tây”.

6. Tư tưởng, tôn giáo

- Tư tưởng:

+ Hy Lạp là “quê hương của triết học phương Tây” với nhiều quan điểm, học thuyết khác nhau chủ yếu xoay quanh 2 trường phái: duy vậtduy tâm.  Tiêu biểu là Ta-lét, Hê-ra-clit,…

+ Các triết gia Lê-cíp-pớt, Đê-mô-crít hình thành thuyết Nguyên tử,…

- Tôn giáo:

+ Theo tín ngưỡng đa thần, thờ các vị thần.

+ Thế kỉ I: Cơ Đốc giáo ra đời ở Pa-le-xtin – một thuộc địa của La Mã. Đến thế kỉ IV: Các hoàng đề La Mã công nhận Cơ Đốc giáo là quốc giáo của La Mã.

7. Thể thao

- Người Hy Lạp tổ chức các cuộc thi đấu thể thao bốn năm một lần tại Ô-lim-pi-a, được gọi là Thế vận hội Olympic nhằm tôn vinh các vị thần.

II. Ý nghĩa

- Nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại được tạo dựng trên cơ sở tiếp biến những giá trị tiêu biểu của văn minh phương Đông.

- Những thành tựu của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại có tính hiện thực cao, mang tính nhân bản sâu sắc; góp phần tạo nên cơ sở văn hoá cho châu Âu về sau.

- Nhiều di sản của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại còn nguyên giá trị đến ngày nay như mẫu tự La-tinh, chữ số La Mã,…